Volgens de laatste statusupdate zijn ondertussen meer dan de helft van de veilige grenzen overschreden. We bevinden ons enkel voor blauw water en de afbraak van de ozonlaag nog ruim in de veilige zone. Ook voor oceaanverzuring zitten we nog in de veilige zone, zij het gevaarlijk dicht bij de grens. De grenzen voor aerosolvervuiling en verandering in ecosystemen werden nog niet gekwantificeerd.
De bruidstaart- en donuteconomie
Het concept van de planetaire grenzen is onmisbaar voor de weg naar duurzaamheid en vormt de basis van verschillende duurzaamheidsframeworks. Bij de planetaire grenzen wordt echter geen rekening gehouden met de sociale pijler van duurzaamheid. Om hierop een antwoord te geven werd, onder andere door Röckstrom zelf, het concept van de ‘bruidstaarteconomie’ bedacht. In dit concept worden de drie pijlers van duurzaamheid – natuur, maatschappij en economie – niet los van elkaar, maar geïntegreerd bekeken. De SDGs worden verdeeld in verschillende lagen waarbij elke laag steunt op de onderliggende: de biosfeer als basis, maatschappij als middelste laag en economie vanboven, met SDG 17 rond samenwerking als centrale as. Op deze manier worden alle aspecten van duurzaamheid in rekening gebracht, maar wordt toch speciale aandacht gegeven aan de natuur en haar draagkracht als fundering voor een duurzame toekomst.
Een tweede concept om planetaire grenzen te verbinden met de SDGs werd ontwikkeld door Kate Raworth (Oxfam) en wordt de ‘donuteconomie’ genoemd. Binnen de donuteconomie wordt een veilige en rechtvaardige ruimte gedefinieerd via een boven- en ondergrens. De bovengrens komt overeen met de planetaire grenzen en weerspiegelt de draagkracht van de natuur. De ondergrens duidt de sociale basis aan voor een eerlijke en sociale duurzaamheid en is geïnspireerd door het United Nations Sustainable Development Goals (SDG) framework.
Van concept naar acties
Het concept van de planetaire grenzen is op zich al heel waardevol, maar wat betekent dit voor de bedrijfswereld? En hoe kan je met jouw bedrijf met dit concept aan de slag?
De planetaire grenzen definiëren steeds een bepaalde waarde die niet overschreden mag worden, bijvoorbeeld een CO2-concentratie van 350 ppm (parts per million) voor klimaatverandering. Om deze waarde bruikbaar te maken voor bedrijven zijn er initiatieven die specifieke acties koppelen aan de planetaire grenzen. Zo is er voor klimaatverandering het Science Based Targets initiative (SBTi) die bedrijven helpt om op wetenschap gebaseerde doelstellingen te stellen op maat van het bedrijf en met als globale lange-termijndoel om onder de planetaire grens te blijven. Voor biodiversiteit en verandering in land- en zeegebruik is een gelijkaardig initiatief, het Science Based Targets Network (SBTN), bezig met het ontwerp van een framework om bedrijven te helpen met doelen te stellen voor de natuur. Ook aan de bescherming van de andere grenzen kan je een bijdrage leveren door je in te zetten voor initiatieven rond circulariteit en afval- en uitstootvermindering.
Hoe helpt Mantis mee aan de oplossing?
Mantis draagt zijn steentje bij door bedrijven op weg te helpen met:
opstellen van SBTs voor klimaat (via SBTi), berekenen van de koolstofvoetafdruk van organisaties, producten en processen, opstellen van een klimaatactieplan en levenscyclusanalyses
opstellen van SBTs voor natuur (via SBTN) en uitvoeren van ecosysteemdiensten analyses
Meer weten over energie, duurzaamheid, nature-based solutions of ecosysteemdiensten specifiek voor jouw onderneming? Neem dan zeker contact, we helpen je graag verder!
